Ik raad aan om op een regenachtige, bewolkte dag te gaan zoals ik deed. Toen ik binnenkwam, vond ik de kerk nauwelijks verlicht. Een bleekgele somberheid dimde de vergulde zuilen en hing als een wolk boven het massieve schip. In het rechter transept ging de gemummificeerde arm van St. Francis Xavier vrijwel onopgemerkt voorbij. Iedereen was gefocust op het altaar in het linker transept opgedragen aan de stichter van de jezuïetenorde, St. Ignatius Loyola.
De gemummificeerde arm van St. Francis Xavier (foto door Elizabeth Harper)
Om precies 5:30 uur schijnen schijnwerpers op het gouden altaar en een opgenomen versie van Kyrie blared door de luidsprekers. Het licht dat weerkaatste op al het goud was bijna verblindend nadat ik me had aangepast aan de schemering in de late namiddag.
Dit was de Contra-Reformatie op zijn best. Toen protestantse hervormers afstand deden van wat zij als buitensporigheid en afgoderij zagen, verdubbelde de katholieke kerk op kunst en ritueel. Ze hebben de grote kunstenaars, architecten en theatrale ontwerpers van Rome in dienst genomen om religieuze concepten te vertalen in prachtige barokke beelden zoals deze..
In de loop van de show nam een Italiaanse verteller ons mee door het leven van St. Ignatius, hoewel Andrea Pozzo, de ontwerper van het transept (samen met een honderdtal assistenten) het echte werk al in 1695 had gedaan. Dank aan hij, je hoefde geen woord te begrijpen om het belang en de vroomheid van St. Ignatius te begrijpen. In het schilderij boven het altaar, werd Ignatius getoond knielend voor Jezus in de hemel. Onder het altaar gloeide zijn grote bronzen kist in een amberkleurig licht.
St. Ignatius 'kistje (foto door Elizabeth Harper)
Zoals de muziek seged van Kyrie naar Gloria, de verteller legde uit dat de jezuïeten missionarissen waren die zich specialiseerden in het omzetten van mensen in bijzonder gevaarlijke en afgelegen plaatsen. Op deze manier verdienden ze de bijnaam "Gods mariniers." De visuals onthulden echter een vollediger waarheid, tenminste voor moderne kijkers. In het onderste gedeelte van het schilderij boven het altaar had een engel de neiging om vier allegorische figuren te vertegenwoordigen die de vier hoeken van de aarde vertegenwoordigen: Azië, Amerika, Afrika en Europa. Ik wed dat je kunt raden welke van die allegorische figuren het meest op de engel leek.
Toen lichtte een allegorische figuur van religie op. Ze zwaaide met een kruis als een vampierjager en leek met haar voet twee arme kerels genaamd Heresy van het marmeren podium te duwen (Heresy leek erg veel op Protestantse hervormers Martin Luther en Jan Huss).
Religie duwt Heresy van het podium (foto door Elizabeth Harper)
Toen besefte ik dat sculpturen van Jezuïeten altijd op (allegorische) mensen lijken te staan. Kijk maar eens naar de façade van Il Gesu boven de zijdeuren, en je kunt St. Ignatius zien stappen op Heresy en St. Francis Xavier die op Paganisme stappen. Of bekijk dit standbeeld van St. Ignatius vanuit Sant'Ignazio verderop in de straat (foto hieronder). Misschien is het passend: hoewel jezuïeten bekend stonden om het leren van de taal en gebruiken van de mensen die ze bekeerden, deden ze ook hun best om alles op hun manier te vertrappen, inclusief de inheemse cultuur.
St. Ignatius stampende op Ketterij (foto door Elizabeth Harper)
Deze ongemakkelijke waarheden werden volledig opgeschrikt door de laatste act in de show. Terwijl de muziek opzwol en de lichten gedimd werden, liet een barok stuk van toneelmachine, ontworpen door Pozzo, het schilderij zakken in een verborgen gleuf onder het altaar. Toen de schijnwerpers weer aangingen, onthulden ze een glanzend, groter dan levensgroot zilveren beeld van St. Ignatius waar het schilderij was. (Helaas is het momenteel tentoongestelde beeld een replica van een zilverblad, omdat het origineel van massief zilver is gesmolten om Napoleon af te betalen.) De nis van goud en lapis in combinatie met de met juwelen getooide kazuifel van het standbeeld om het altaar te voltooien op een manier de schilderkunst is niet helemaal gelukt.
Schilderen naar een verborgen sleuf onder het altaar (foto door Elizabeth Harper)
Standbeeld van St. Ignatius (foto door Elizabeth Harper)
Ik had alleen een moment om het beeld in te nemen toen het plafond boven het plafond oplichtte en ons liet zien dat St. Ignatius in geforceerd perspectief de hemel opging. Het fresco was geschilderd op stucwerk en hout aangebracht over de plafondkoffers, wat de indruk wekte dat St. Ignatius er dwars doorheen snelde. Daarna verlichtte het hele plafond, vulde de ruimte met licht en liet het bladgoud op elk oppervlak schijnen. Het effect was overweldigend mooi en ongeveer net zo subtiel als de Kool-Aid Man die door de muur kwam.
Plafondfresco (foto door Elizabeth Harper)
Maar dat is de Contra-Reformatie voor jou. Hoewel Andrea Pozzo nooit de toevoeging van LED-verlichting aan zijn meesterlijke transept had kunnen voorstellen, denk ik dat hij blij zou zijn met het effect. Het is hoe dan ook beter dan het planetarium.
Elizabeth Harper schrijft over heilige relikwieën bij All Saints You Should Know Know. Je kunt ook meer vinden op de overblijfselen van de heilige die is heengegaan op de nieuwe pagina All the Saints You Should Know Facebook.