Al eeuwenlang is de gedachte dat de vulkaan in augustus van dat jaar blies, een datum ontleend aan een transcriptie van een brief geschreven door de Plinius de Jonge een kwart eeuw later. Plinius schreef dat de uitbarsting gebeurde "nonum kal Septembres", of negen dagen voor het begin van september. Dat plaatst de uitbarsting op 24 augustus. Later stelden sommige geleerden deze datum in twijfel, erop wijzend dat de site bezaaid was met oude herfstproducten, zoals walnoten en druiven die onlangs in wijn waren geperst..
Archeologen die op de site werkten, ontdekten onlangs een krabbel die pleit voor de gedachte dat de verwoestende as later regende dan Plinius meldde. Voor deze informatie hebben ze een grote maaltijd te danken.
Aan de muur van een huis stuitten de archeologen op enkele regels houtskoolgraffiti, te lezen: "XVI K Nov in [d] ulsit pro masumis esurit [ionions]."
Het laatste deel vertaalt zich ruwweg in: 'hij heeft te veel toegegeven aan eten', wat vergelijkbaar is met, maar iets minder relevant is dan de datum. De sleutel is "XVI K Nov", wat de 16e dag vóór het begin van november aangeeft (dat wil zeggen, 17 oktober). Aangezien houtskool snel vies wordt of verdwijnt, schat het team van Parco Archeologico di Pompei dat het niet meer dan een week voor de uitbarsting moet zijn geschreven. Dat zou de ramp ergens rond 24 oktober plaatsen.
De houtskoolkrabbels hebben het overleefd. PARCO ARCHEOLOGICO DI POMPEIHistorische verslagen staan vol fouten groot en klein - die hopelijk worden gecorrigeerd naarmate extra onderzoek doorsijpelt en vooroordelen worden weggenomen. Duizenden jaren later, maken een paar weken verschil? "Veel geleerden zien het verschil in datums van twee maanden niet als verschrikkelijk belangrijk in het twee millennia-schema van dingen, maar als een bioarcheoloog doe ik dat," Kristina Killgrove, een assistent-professor aan de Universiteit van North Carolina, Chapel Hill , schreef in Forbes.
Dat komt omdat toen een hele populatie in één klap werd weggevaagd, de mortaliteitssite een panoramische momentopname van de volksgezondheid werd. Voor onderzoekers die ziekteverwekkers en ziektes bestuderen, vervolgde Killgrove, kunnen een paar maanden een groot verschil maken tussen een gezondere en een ziekere bevolking. "Omdat veel ziekten seizoensgebonden zijn, of op zijn minst piek in bepaalde seizoenen (zoals het huidige griepseizoen), is een verschil van twee maanden - van de late zomer tot de vroege herfst - ongelooflijk belangrijk," vervolgde Killgrove. Duizenden jaren na de ramp kan nieuwe informatie onderzoekers helpen het verleden duidelijker te maken.