Dit is de kern van een studie die deze week is gepubliceerd in PLOS ONE, die zaad- en plantenresten onderzocht die gevonden zijn in een middeleeuwse archeologische site genaamd Tashbulak, gelegen in de uitlopers van het Pamirgebergte in Oost-Oezbekistan, en andere archeologische onthullingen in het gebied. De opgraving (onder leiding van Farhod Maksudov, van het Instituut voor Archeologisch Onderzoek, Academie van Wetenschappen in Tasjkent, Oezbekistan en Michael Frachetti van de Universiteit van Washington in St. Louis) keek naar perzik- en abrikozenkuilen, appel-, meloen- en druivenpitten, en schelpen van walnoten en pistachenoten.
De onderzoekers ontdekten dat veel van deze gewassen zich niet alleen verspreidden door de Zijderoute, maar ook langs de route ontstonden of er rechtstreeks door werden gevormd.
Overweeg de appel, waarvan wordt gedacht dat deze afkomstig is van de Malus sieversii, de voorouder van de binnenlandse appel, in het Tian Shan-gebergte van Kazachstan. De studie brengt dat idee voort door te suggereren dat "de zijderoute waarschijnlijk geleid heeft tot wat we tegenwoordig denken als de appel door kleinere variëteiten bij elkaar te brengen die hybridiseerden", zegt Robert Spengler, de directeur van de paleoethologische laboratoria aan het Max Planck Instituut voor de Wetenschap of Human History, die de botanische analyse van monsters Tashbulak heeft uitgevoerd.
Voor het onderzoek zijn Spengler en zijn collega's onderzocht en gevonden in een depot in de buurt van het centrum van deze hooggeplaatste locatie, op een plaats die volgens onderzoekers een oude marktbazaar was. Gezien de hoogte, is het waarschijnlijk dat de vruchten werden vervoerd van lagere-verhogingboerderijen om te worden verkocht, geconsumeerd en elders op de Zijderoute worden genomen. In de studie suggereren de auteurs dat de boomgaarden en wijngaarden rondom steden, waaronder Bukhara en Loulan, cruciaal waren voor het produceren van gewassen voor reizigers en handelaren.
Om verschillende redenen is dit de eerste studie om systematisch de middeleeuwse gewassen langs de zijderoute te onderzoeken. Vele jaren van politiek tumult maakten het een uitdaging voor teams om opgravingen in Centraal-Azië te overwegen. "Er waren een paar collaboratieve Sovjet-projecten, meestal met de Fransen, maar er waren maar weinig teams die instonden voordat de Sovjet-Unie instortte", zegt Spengler. "En zelfs nadat het instortte, maakte de politieke onrust gedurende veel van de jaren '90 het erg moeilijk om daar te werken." Het bestuderen van planten- en zaadresten is ook een relatief nieuw aandachtspunt in de archeologie. "Op zoek naar plantenresten, in feite kleine verkoolde bladeren, is niet zo flitsend alsof je glas uit Rome zocht, of munten uit de Perzische wereld."
In de afgelopen jaren is er een beweging geweest om meer ondervertegenwoordigde componenten en gebieden langs de zijderoute te bestuderen, met name in Centraal-Azië. "De geschiedenis is heel eurocentrisch en daarom denkt iedereen dat Rome een van de belangrijkste knooppunten van de zijderoute is", zegt Spengler. "De handelaren en de grote economische en politieke spelers van de Zijderoute waren in Centraal-Azië en het is een regio die grotendeels over het hoofd wordt gezien in de wetenschap. Maar als je een historicus of archeoloog bent die de Middellandse Zee bestudeert, moet je echt weten wat er gaande was [daar]. "
De studie bevraagt ook de manier waarop mensen zich lang hebben voorgesteld beweging langs de zijderoute. "Iedereen denkt aan deze langeafstandskameelcaravans die goederen vanuit China naar de Middellandse Zee brachten", zegt Spengler. "Ik denk dat nu meer historici hebben geaccepteerd dat het niet echt is hoe het functioneerde. Je kunt waarschijnlijk veel meer denken aan bewegingen op korte afstanden tussen deze markthubs. "
Daarom is verdere wetenschap in de regio van vitaal belang. Er moet nog veel werk worden gedaan bij Tashbulak: het is bijvoorbeeld onduidelijk hoe en waarom mensen een nederzetting hebben gebouwd op zo'n grote hoogte, waar nachtvorst het telen van veel van deze gewassen een uitdaging maakt. Maar dit onderzoek maakt deel uit van een grotere afrekening.
"Ik denk dat je in de komende jaren in Centraal-Azië archeologie grote veranderingen zult zien in hoe de geschiedenis en de prehistorie eruit zien," zegt Spengler. "En naarmate deze nieuwe ontdekkingen naar voren komen, wordt het steeds duidelijker hoe invloedrijk Centraal-Azië was bij de feitelijke ontwikkeling van menselijke culturen, in Europa en Azië."
Gastro Obscura bestrijkt 's werelds meest wonderbaarlijke eten en drinken.
Meld je aan voor onze e-mail, twee keer per week afgeleverd.