Waarom bonen een oud embleem van de dood waren / bonen

De Griekse wiskundige en filosoof Pythagoras, die je misschien nog kent van de geometrieklas, had zijn eigen cultus. Volgelingen leefden samen, bestudeerden de kosmos en aten vegetarisch. Maar in tegenstelling tot de vegetariërs van vandaag, vermeden ze ook bonen. Dit was niet alleen een eigenaardigheid. Net als de oude Egyptenaren en Romeinen, beschouwden ze tuinbonen (ook bekend als tuinbonen) als een bovennatuurlijk symbool van de dood. En vanwege een dodelijke allergie verdienden de bonen waarschijnlijk hun reputatie.

Tuinbonen blijven veel voorkomen in Griekenland, maar andere populaire bonen, zoals sperziebonen, bruine bonen en limabonen, bereikten pas na 1492 Europa en Azië. "Wanneer het woord boon vóór 1492 in Europese teksten wordt gebruikt, is het bijna altijd de fava ", schrijft voedselhistoricus Ken Albala. Gedurende millennia gecultiveerd, waren ze een belangrijke bron van eiwitten in de klassieke wereld.

Ondanks dat het een van de eerste gecultiveerde gewassen in de geschiedenis was, hadden veel culturen gemengde gevoelens over favas. De Griekse historicus Herodotus schreef dat de Egyptenaren weigerden om bonen te cultiveren. Hoewel dit niet waar was, werden bonen vaak gebruikt voor offers, en in later Rome konden priesters van Jupiter bonen niet aanraken of zelfs noemen, vanwege hun associatie met dood en verval. Voor Romeinse begrafenisfeesten, of silicernium, bepaalde rituele gerechten werden geserveerd: eieren, linzen, gevogelte en favas.

De afkeer van Pythagoras tegen bonen kreeg echter altijd aandacht, zelfs van oude schrijvers. Volgens Plinius geloofden Pythagoreërs dat tuinbonen de zielen van de doden konden bevatten, omdat ze vleesachtig waren. Vanwege hun zwart-gevlekte bloemen en holle stengels, dachten sommige gelovigen dat de planten aarde en Hades verbonden, ladders voor menselijke zielen. De associatie van de bonen met reïncarnatie en de ziel maakten het eten van tuinbonen dicht bij kannibalisme. Aristoteles, die eerder schreef, ging veel verder. Een mogelijke reden voor het verbod, schreef hij, was dat de bolvormige vorm van bonen het hele universum vertegenwoordigde. Niettemin aten andere Grieken veel tuinbonen en werden de overtuigingen van Pythagoras bespot. De dichter Horace noemde taigtaat bonen 'relaties van Pythagoras'.

Er zijn ook meer aardse redenen om bonen te vermijden. Diogenes Laertius, de Romeinse biograaf van de Griekse filosofen, schreef dat bonen waren gemaakt van zielemateriaal, waarvan een groot deel bij de mens aanwezig was. Als het gebeurt, het Griekse woord Anemos betekent zowel 'wind' als 'ziel'. Beroemd is dat bonen de magische vrucht zijn. Diogenes vond de buitensporige scheten veroorzaakt door het eten van te veel tuinbonen ronduit verontrustend. Aristoteles dacht ook dat Pythagoreërs zich van bonen onthielden als een politiek protest tegen de democratie, aangezien gekleurde bonen gebruikt konden worden om stemmen uit te brengen bij verkiezingen (pythagoreeërs gaven de voorkeur aan oligarchie).

Alle symboliek terzijde, Pythagoras 'afkeer van bonen heeft misschien zelfs bijgedragen aan zijn dood. Volgens de legende moest hij een tijd in een grot wonen om zich te verbergen voor een dictator. Sommige verhalen over zijn dood beschrijven hem dat hij aanvallers ontvlucht, die hem achtervolgen totdat een veld van bloeiende tuinbonen zijn weg blokkeert. Als hij weigert verder te gaan, wordt hij vermoord.

Dit lijkt misschien belachelijk, maar voor bepaalde mensen kan een veld van tuinbonen een zekere dood betekenen. Sommige onderzoekers geloven dat een historisch vermoeden over tuinbonen kan worden geworteld in favisme, een genetische aandoening die vaker voorkomt in de Middellandse Zee dan waar dan ook. De mensen met favisme zijn genoemd naar de tijger en ontwikkelen hemolytische bloedarmoede door het eten van favas of zelfs het inademen van het stuifmeel van de bloemen. Na consumptie of contact beginnen rode bloedcellen af te breken, wat bloedarmoede-achtige symptomen, geelzucht en zelfs hartfalen kan veroorzaken. Zelfs vandaag sterft één op de twaalf getroffen mensen aan favisme.

Misschien had Pythagoras een favisme, of misschien niet. Maar de associatie tussen bonen en sombere rituelen bestaat nog steeds: ze zijn een vastenmaaltijd in Griekenland en geven naam aan het Italiaanse Allerzielen koekje, fave del morti, of bonen van de doden. Zeker, buitenaardse bonen geven een geheel nieuwe betekenis aan de vereiste begrafenis salade met drie bonen.

Gastro Obscura bestrijkt 's werelds meest wonderbaarlijke eten en drinken.
Meld je aan voor onze e-mail, twee keer per week afgeleverd.