On the Hunt for the Lost Wonders of Medieval Britain / natuurlijke bronnen

De dag vertrok toen we aankwamen bij de oude, grijze kerk en het kerkhof van kantelbare grafstenen. Verderop verborg het bos de ruïnes van een Normandisch kasteel samen met - we hoopten - een van de wonderen van Groot-Brittannië.

Een lange, opgeruimde man met een muts verscheen met zijn hond voor een avondwandeling en Andrew Evans kwam in een donkere, slingerende overjas naar hem toe. "Mag ik je vragen ... woon je hier in de buurt? We zijn op zoek naar de botten ... "De man gaf geen blijk van erkenning. "Het zou ergens een bron onder het kasteel moeten zijn."

"Een natuurlijke lente?" Antwoordde hij, onaangedaan door de suggestie van een waterige catacombe gevuld met skeletten. "Er is een pad dat aan de linkerkant naar beneden leidt. Het is een goede kilometer. '

"Oké," zei Evans. "Dat klinkt alsof het."

Het pad naar de lente ging door een poort die sloot met een knal en langs een veld bevolkt met het witte, donzige schaap dat het Britse platteland spetterde. 'Het staat op de kaart, dus het kan niet moeilijk zijn om het te vinden,' zei Evans, wijzend op onze positie op zijn telefoon, waar de put in helder blauw was gelabeld. "We zullen de bodem van het kasteel omdraaien, en dan is het daar -" Beter Nou. ""

Deze bijzondere bron stond in de 19e eeuw bekend om zijn uitvlucht van de beenderen van vissen en kikkers, en het was de beste leider die Evans had op zijn zoektocht naar een andere plaats, beschreven in onze veel oudere gids op deze reis, een lijst van "wonderen" gecompileerd een millennium geleden. Op deze lijst staat "een bron waaruit voortdurend de botten van vogels worden gegooid." Alleen is het niet helemaal duidelijk waar deze wonderbaarlijke site te vinden was. Elke put met een verbinding met botten van kleine dieren was de moeite van het achtervolgen waard.

Het pad liep door het glooiende bos en de glimlach van Evans kreeg een grimmige bijklank. "Ik ben verheugd om een nieuwe te zien," zei hij. "Het zijn meestal alleen maar modderige gaten in de grond. Maar misschien zal het spectaculair zijn. "

Hij controleerde zijn telefoon opnieuw. "Pas op voor botten."

In de tweede eeuw voor Christus heeft de Griekse schrijver Antipater van Sidon de wonderen van de antieke wereld gecatalogiseerd - de hangende tuinen van Babylon, de kolossus van Rhodos, de grote piramide in Gizeh - en sindsdien hebben schrijvers verslagen van verbazingwekkende plaatsen verzameld. Toen ergens tussen de 9e en 12e eeuw een inheemse zoon de taak op zich nam om de wonderen van Groot-Brittannië op te sommen, omvatte hij een meer met 60 eilanden en een fontein van zout, een zwevend altaar en een vormveranderende koninklijke grafheuvel. -alles verteld, 26 natuurverschijnselen en kleine wonderen.

Deze wonderen waren geconcentreerd in twee gebieden van Groot-Brittannië - in het noorden, in de richting van Schotland en in het westen, in wat nu Wales-plaatsen zijn waar de Keltische stammen nog steeds de scepter zwaaiden nadat jarenlange Saksische invallen hun grondgebied hadden aangetast. De onbekende auteur van de lijst kwam uit die landen, waarschijnlijk de grensstreek in Wales, en hoewel hij schreef in een tijd van opkomende Saksische macht leek zijn hart te liegen met Keltische tradities die dreigden te verdwijnen.

Dit is de "Dark Age" -geschiedenis, vaak over het hoofd gezien in de drukte van de Romeinen tot de Renaissance, met details die alleen in de legende zijn vergeten of geregistreerd. Ook de Wonders of Britain zijn uit het geheugen verdwenen. Volgens de curatoren van het manuscript in de British Library voldoen "weinig actuele geografische kenmerken" die vandaag bekend zijn aan de beschrijvingen van de lijst.

Zelfs in de 21e eeuw kan een middeleeuwse reisgids nog steeds leiden tot plaatsen met de capaciteit om te verbazen.

Maar als de grote lijnen van de middeleeuwse politieke verdeeldheid over het moderne Groot-Brittannië blijven hangen, verbergen sommige van de wonderen zich daar nog steeds. Evans, een universitair hoofddocent op de afdeling aardrijkskunde aan de universiteit van Leeds en zelfverklaarde 'expert in niets', begon ze meer dan tien jaar geleden op te sporen. "We raken in de sleur van het afdrijven door plaatsen zonder echt aan hen te denken," zei hij. Maar het vinden van de site van een middeleeuws wonder kan een bekend landschap polijsten met een glans van het vreemde en mysterieuze.

Sommige van de wonderen zijn onmogelijk gebleken te vinden; misschien hebben ze nooit in de eerste plaats bestaan. Anderen hebben hun luister verloren, maar Evans verzekerde me toen we voor het eerst spraken: 'Sommigen zijn actief en nog steeds echt spectaculair.' De Severn Bore bijvoorbeeld - een ruisende riviervloed die meer dan negen voet hoog kan worden - speelt een rol in vier van de wonderen en is nog steeds te zien.

Dus een paar maanden later liepen we door het platteland van Engeland en Wales, hinkelden over hekken, trompen door heide en dwalen door kerkhoven, in de hoop dat, duizend jaar later, niet al het wonder van de donkere Middeleeuwen was verdwenen . Zelfs in de 21e eeuw zou een middeleeuwse reisgids, zo veronderstelden we, nog steeds kunnen leiden tot plaatsen met de capaciteit om te verbazen.

De bomen gingen over in een open plek, en ons pad kruiste het stroompje water dat uit de Boney Well kwam. Het was niet de gat-in-de-grond variëteit van de bron, maar een opwelling van bronwater, weinig meer dan een vochtig kanaal door de bomen. Niets over de plek leek het rechtvaardigen om het op een kaart te zetten, modern of middeleeuws, wonderlijk of wereldlijk.

Maar daar, tussen bemoste wortels, zag ik een spreiding van grijze veren en een paar fijne botten.

"Oh mijn god," zei Evans lachend. "Dat is handig dood op de juiste plaats." Hij had niet verwacht verse botten te vinden bij de Boney Well, ongeacht hoe ze daar aankwamen. De beschrijving van de lijst toverde een beeld van een macabere en magische plek tevoorschijn, maar Evans zocht naar een natuurlijk wonder, niet naar iets uit een sprookje. Hoe fantastisch sommige van de wonderen op de lijst ook leken, ze hadden meestal een soort van aarding in de realiteit, of op zijn minst in de mogelijke.

De wonderenlijst komt van een middeleeuwse tekst, Historia Brittonum, dat werd ooit behandeld als een betrouwbaar verslag van de geschiedenis van Groot-Brittannië. Het begint met de afstammelingen van Trojaanse vluchtelingen die zich op het eiland vestigen en bevat een van de vroegst bekende verwijzingen naar Koning Arthur, samen met catalogi van veldslagen tussen Britten en Saksen en genealogieën van vergeten heersers. Eeuwenlang vertrouwden historici en classicisten op het Historia's relaas van de jaren tussen het einde van de 300s, toen de Romeinen de controle over Groot-Brittannië begonnen te verliezen, en de mid-800s, de vroegste de Historia had kunnen zijn geschreven. Nu echter, beschouwen geleerden deze verhalen meer als legende dan feit.

Net als de rest van de Historia, de wonderenlijst, die aan het einde van sommige versies van het manuscript is aangehaald, heeft onderdelen die kunnen worden geverifieerd. Het omvat bijvoorbeeld de beroemde baden in Romeinse stijl in Somerset, die putten uit de enige geothermische bron van het eiland. Maar andere wonderen - het zwevende altaar, vermoedelijk opgehouden door de wil van God, of de terugkerende houten plank, die over de rivier de Severn zweeft voordat ze drie dagen later op de oorspronkelijke plaats weer verschijnen, klinken alsof ze tot het rijk van de fantasie behoren.

De aanwezigheid van de overlevende wonderen creëert de prikkelende mogelijkheid dat zelfs de fantastische, vergeten mensen wetenschappelijke verklaringen kunnen hebben en aanwijzingen hebben achtergelaten die hun bestaan zouden kunnen bevestigen. "Gezien het feit dat sommige van de wonderen bestaan, is de kans groot dat ze allemaal ooit hebben bestaan", zegt Evans. Aan het begin van zijn zoektocht besloot hij op zoek te gaan naar plausibele verklaringen voor elk wonder, zelfs voor de vreemdelingen. "Je eerste indruk is dat iemand een hele hoop gekke dingen bij elkaar heeft getrokken, en een deel van me dacht: waarom zou je dit graag willen uitgraven en begrijpen?", Zegt hij. Maar de onbekende auteur van de lijst lijkt de ongewone verschijnselen die hij tijdens zijn reizen tegenkwam, te willen verklaren. "Deze persoon is echt nieuwsgierig naar de wereld. En af en toe werpen de interacties in de natuurlijke wereld compleet vreemde dingen op. '

De Boney Well bijvoorbeeld was indrukwekkend meer dan hij voor het eerst aan ons verscheen. Het leek erop dat de put afgedekt was: de lay van het land gaf aan dat de stroom hier ooit krachtig en diep kon zijn gestroomd.

Toen we weggingen, liet Evans me een aantal van de rotsen zien die hij in de stroom had omgedraaid. Ingebed daarin waren schaal fossielen-botten, van een soort. Hij had een hypothese. Misschien was het bot goed door een fossielbed gekropen en stukken naar de oppervlakte gebracht. Als fossielen niet gebruikelijk waren in het gebied en een unieke lente bleef opstapelen, zei hij: "Dan zou je denken: hoe opwindend."

Evans kwam voor het eerst de wonderen van Groot-Brittannië tegen terwijl hij oude Welshe teksten zocht om een naam te geven aan zijn oudste kind. Zijn vrouw komt uit een Welsh-familie en hij is gevallen aan de hand van Welshe literatuur aan de Aberystwyth University tijdens zijn studie van geologie en geografie. Zijn interesse in folklore is een nevenactiviteit: hij studeerde af als glaciologist in IJsland en Antarctica en richt zich nu op de menselijke geografie, gebruikmakende van computer- en sociale wetenschappen om te begrijpen hoe mensen zich tot elkaar en hun omgeving verhouden..

Het is een goed veld voor mensen met een zwervende geest, zoals Evans. Hij had op zijn minst een voorbijgaande interesse in kathedralen en kastelen, literaire theorie en jazz, filmgeschiedenis en Britse cultuur, voodoo en stilleven. Hij behoorde tot een speleologieclub op de universiteit en reisde na zijn afstuderen met vrienden door Europa, op zoek naar ossuaria en grotschilderingen. Nu woont hij op de rand van een hei in Yorkshire en houdt hij een nijlpaardschedel in zijn kantoor. Op een ochtend las hij tijdens het ontbijt over de eerste hekserij in Ierland en pochte hij hoe concepten die we gebruiken om de wereld te begrijpen, zoals zonde en misdaad, niet altijd zo tijdloos zijn als ze lijken; iemand moest ze bedenken. Maar daarom zijn de wonderen het waard om op zoek te gaan - gebruik van de middeleeuwse lijst als leidraad voor natuurlijke fenomenen betekent "alle vermoeide, met stof bedekte metaforen die u voor de wereld gebruikt en schudt", zegt hij..

We vertrokken die ochtend over het platteland van Wales met zacht zonlicht dat van achter de wolken gloorde. Dit deel van de wereld diende als een model voor J.R.R. De idyllische Shire van Tolkien; het is het "groene en aangename land" van William Blake met glooiende heuvels en weilanden, die in het midden van Wales veranderde in steile pieken. We reden door een bos waar mos het straatcentrum als een tapijt vulde en vervolgens een voetpad volgde door de bosweiden van een natuurreservaat, onder de kromme takken van Cornish Oaks en een steile helling van stekelig groene gaspeldoorn. Op de top van de heuvel bereikten we een trio van cairns uit de Bronstijd, graven die ooit dode mannen en hun schatten hadden beschermd, oprijzend uit de struiken laag en breed als eilanden van de zee.

Boven op een grote cairn, gemaakt van ruwe en onregelmatige rots, begon Evans hardop te lezen. "Er is nog iets geweldigs in de regio dat Bucit wordt genoemd. Er is een berg stenen '- dus het noemt de steenhoop -' en een steen bovenop geplaatst heeft een voetafdruk van een hond erop .... Toen hij jacht maakte op de varkenshaai Troynt, stampte Cabal, de hond van de soldaat Arthur, zijn stempel stap in de steen, en daarna verzamelde Arthur stenen ... en het wordt Carn Cabal genoemd. '"

"Dus," zei hij, "we moeten een voetafdruk vinden." Idealiter een te grote, mythische voetafdruk van de favoriete hond van koning Arthur, Cabal.

Vroegere Arthur-verhalen hebben een bovenaardse kwaliteit, nog vreemder dan de speelse magie van Merlin, die later aan de legende werd toegevoegd. Sir Kay vecht tegen gigantische zeekatten en weerwolven; hij kan negen dagen en nachten onder water gaan zonder te slapen of te ademen. Een andere metgezel, Bedwyr, is een knappe, eenhandige ridder met een magische lans. Arthur heeft mannen die een zee kunnen opzuigen, vonken van hun voeten uitstoten, een berg waterpas maken, elke taal spreken en een mierenbeweging van 50 mijl verderop horen. Een, wanneer verdrietig, laat zijn onderlip zakken onder zijn middel en draait zijn bovenlip over zijn hoofd. Gwenhwyfar, Arthur's vrouw, is de dochter van een gigantische, en dappere, bekwame, overspelige Lancelot is nergens te vinden.

Tijdens de 12e en 13e eeuw reisden deze Keltische verhalen naar Frankrijk, waar de oudere verhalen verdwenen uit Arthur's legende en Lancelot zich bij het hof aansloot, nu ondergedompeld in ridderroman. Eeuwen later herontdekten de 19e-eeuwse Britse antiquairs de oude Arthur in middeleeuwse Welshe manuscripten die, net als de Historia, kwam voort uit oudere orale tradities. Carn Cabal is gekoppeld aan het verhaal van de jacht op een everzwijn genaamd Troynt (of Twrch Trwyth, Trwyd, Troit of Terit, afhankelijk van wie je het vraagt), die eigenlijk een vervloekte prins is die is getransformeerd in een wild dier. Culhwch, een neef van Arthur, wordt verliefd op de dochter van een reus en om met haar te trouwen, moet hij 40 onmogelijke taken voltooien, waaronder een schaar, een kam en een scheermes vasthouden aan Troynt's hoofd.

Volgens de wonderenlijst stapte Cabal op een steen en liet hij een merkteken achter tijdens die achtervolging. Die rots werd voor het laatst gerapporteerd in de jaren 1830 of in de jaren 40, toen Lady Charlotte Guest, een taalkundige en literaire geleerde, een naamloze meneer hierheen stuurde naar Carngafallt - de Rots van Cafall, een variant van Cabal - op zoek ernaar. De berg komt overeen met de plaats die in het wonder is beschreven.

Lady Guest's heer vond wat hij dacht dat 'het identieke voorwerp waarnaar verwezen werd' in de lijst met wonderen kon zijn - een flinke rots met een indrukwekkend merkteken, vier centimeter lang en twee diep, erin verzonken. "Sommige fantasieloos geologen kunnen volhouden dat deze voetafdruk niets meer is dan de holte achtergelaten door het verwijderen van een afgeronde kiezelsteen," schreef hij. Er is waarheid in die visie: wanneer fragmenten van deze conglomeraatsteen loslaten, laten ze gaten achter die op een pootafdruk lijken. Maar volgens de heren, "zo'n mening vereist nauwelijks een opmerking."

Evans, hoewel geoefend in de geologie, is niet zonder verbeelding. We gingen op zoek naar de vorm van de voetafdruk van een hond en vonden in slechts enkele minuten een half dozijn kandidaten. Met het 'oog van het geloof', zoals Evans het verwoordt, keken deze van nature voorkomende vormen duidelijk uit van de hond, hoewel geen enkele zo groot was als de heer van de gast beschreef.

Die heer schreef dat een man "zonder enige inspanning" de rots weg kan dragen, en het lijkt erop dat hij dat precies heeft gedaan. Nu wordt deze stille plaats, voornamelijk bevolkt door migrerende vogels, beschermd tegen ontwikkeling. Maar in de eeuwen voorbij waren de steenmannetjes opengebroken; elke schat die binnen is gebleven is al lang verdwenen. Een 19e-eeuwse heer heeft misschien niet geaarzeld om een wonderlijke rots te verwijderen.

Of misschien wilde de gastman het testen. De wonderenlijst stelde ook dat, als de steen van zijn plek zou worden verplaatst, deze de volgende dag bovenop de steenhoop zou verschijnen. Zelfs als die magie mislukte, op deze eenzame plek, zou niemand gemerkt hebben dat de rots ontbrak.

"Toen ik weer begon met vroege Welshe poëzie, was een van de dingen die me opvielen hoeveel van de Britse geschiedenis is weggevaagd van het schoolcurriculum," zegt Evans. Op zijn website schrijft hij dat de wonderen van Groot-Brittannië "fungeren als spelden en Groot-Brittannië vandaag verbinden met een verborgen landschap van mythologie uit de donkere tijd." De reuzenhond en de vervloekte beerprins zijn mogelijk mythes geweest, maar de steenmannetjes en hun pokdalige rotsen zijn niet. De mensen die hier duizend jaar geleden leefden, dachten dat deze plek speciaal was, net als duizenden mensen daarvoor in de Bronstijd. Zonder de tekst om naar deze lagen van de geschiedenis te verwijzen, zou het vandaag een aangenaam natuurreservaat zijn, mooi genoeg maar zonder de aantrekkingskracht van een kerkhof verbonden met de legendarische koning van Groot-Brittannië..

Tegen de tijd Historia Brittonum was geschreven, de Keltische wereld die het beschreef, vervaagde al in de vergetelheid. Y Gdoddin, een middeleeuws gedicht gedateerd uit ongeveer dezelfde periode, beschrijft een van de laatste inspanningen van de Britten in de zevende eeuw om de Saksen van hun land te verdrijven. Wat de historische waarde ook is, "het gaat eigenlijk over het meest Britse wat ooit is geschreven", zegt Evans. 'Ze gaan naar Edinburgh en worden een heel jaar dronken, zeggen - uiteindelijk gaan we de Anglo-Saksen eruit schoppen. Dan verliezen ze. Ze verliezen vreselijk. De Britten hebben echt plezier in helden die falen, en dit is het eerste voorbeeld. "

Tegen de negende eeuw kroop de Angelsaksische invloed over het hele eiland. Historia Brittonum zelf is daar het bewijs van. Sommige van de belangrijkste bronnen van de tekst zijn Engels, niet Welsh, en het is de informatie die afkomstig is van die Angelsaksische accounts die nu als het meest betrouwbaar worden beschouwd. In de loop van de tijd ging elke onderbouwing van de geschiedenis die werd overgeleverd door Welsh bronnen verloren. Behoudens een reeks verrassende ontdekkingen van verloren documenten, zullen de volledige feiten van die middeleeuwse eeuwen nooit zeker bekend zijn.

Landschappen kunnen beter bestand zijn tegen de tijd dan menselijke records, maar sommige wonderen zijn duidelijk voor altijd verloren gegaan. Een vijver met verschillende soorten vissen die in elke hoek wonen is waarschijnlijk opgevuld. Een noordelijk eiland van zwemmende vogels kan verwijzen naar een kolonie zeevogels, maar er is weinig idee over welk eiland het zou kunnen zijn. Een ander wonder, het wonderbaarlijke graf van de zoon van Arthur, was waarschijnlijk ooit in de stad Wormelow Tump, maar in de 20e eeuw, misschien zelfs eerder, vlakte de plaatselijke bevolking de aanzienlijke grafheuvel uit. Nu zijn de enige functies die er zijn een tankstation, een pub en een bushalte.

Op een regenachtige ochtend gingen Evans en ik op zoek naar de vergeten plek van Linn Liuan, een draaikolk die de zee opzoog en vervolgens weer boeide. De wonderenlijst geeft aan dat het ergens langs de Severn lag, de langste rivier in Groot-Brittannië. Na het zoeken op en af zijn oevers, had Evans de hoop verloren om de draaikolk te vinden, tot op een dag in 2006, toen hij een e-mail ontving van een vreemdeling, John Nettleship, die Evans online beschrijving van het wonder had gelezen en een idee had waar het was had kunnen zijn.

Nettleship, die in 2011 stierf, was een strenge en kortdurende scheikundelerares en er wordt gezegd dat een van zijn leerlingen, J.K. Rowling, de leraar van Severus Snape-Harry Potter, na hem gemodelleerd. "Hij was erg droog", zegt Evans. "En stilletjes sociaal bewust." Nettleship behoorde tot een kleine historische samenleving, en hij beschreef vreemde geografische kenmerken die bekend staan als de Whirlyholes, nu droge zwembaden die, volgens lokale overlevering, plachten te legen in water, waardoor gevaarlijke sinkholes achterbleven.

Records plaatsten de poelen niet op de huidige koers van de rivier, maar het was de beste voorsprong die Evans had gevonden. Nettleship was begonnen met het interviewen van lokale boeren, en samen doorzochten ze lokale bibliotheken en controleerden ze oude kaarten, op zoek naar bewijs dat de Whirlyholes ooit op de rivier waren. Het nabijgelegen dorp Caerwent lag vroeger aan de rand van de rivier; er is zelfs een oude Romeinse muur daar genaamd de "poortmuur." Met de hulp van een student konden Evans en Nettleship laten zien dat het water ooit de locatie van de Whirlyholes bereikte. Lokale inwoners herinnerden zich gewaarschuwd voor de gevaren van deze poelen, die tot de jaren zeventig in een verminderde staat waren blijven hangen. Hun beschrijving van de gaten kwam ook overeen met Evans 'gevoel over de draaikolk, dat het verbonden was met ondergrondse grotten die water opslaan en afgeven, waardoor de uitstroom onvoorspelbaar is. Tegen 2008, toen ze hun bevindingen publiceerden, waren Evans en Nettleship ervan overtuigd dat ze de meest waarschijnlijke locatie van het wonder hadden gevonden.

Evans had me gewaarschuwd dat er niet veel te zien was. De rivier bewoog zich in de loop van de tijd en een infrastructuurproject uit het Victoriaanse tijdperk had de hydrogeologie van het gebied voorgoed veranderd. Maar hij liep de weg door een voetpad en door een charmante boog naar een snelweg onderdoorgang, waar paarden zich verzameld hadden om uit de regen te komen. Hij wees naar het veld en wees op een lichte streep in de grond, een duik in het landschap waarvan men het moeilijk zou merken..

"Nu, hoe zou u weten dat het daar was?" Zei Evans. "Het is een ondiep stukje landbouwgrond." Een ooit spectaculaire draaikolk was een veld geworden waar schapen veilig konden grazen.

Misschien is het enige wonder van de lijst met een echt verheven status de beroemde Romeinse spa in Bath, die tegenwoordig wordt bewaakt door geplaveide straten en internationale winkelketens in plaats van modder en schapen. In tegenstelling tot de anderen heeft dit wonder een audiogids, die uitlegt dat de baden "gedurende de meeste 2000 jaar dat ze hier zijn geweest" verborgen waren.

In de baden worden spookachtige figuren van Romeinse re-enactors geprojecteerd op de muren van de kamers. Je hoeft je het verleden niet voor te stellen, want een spookfiguur rust op een bankje of een ander krijgt een massage. Het natuurlijke wonder van de geothermische wateren die de baden voeden, wordt slechts terloops genoemd. En de Wonders of Britain verschijnen niet. Het lijkt alsof de middeleeuwse periode nooit is gebeurd. In de audiogidsversie van het verhaal zijn er slechts twee belangrijke momenten in de geschiedenis: toen de Romeinen de baden bouwden en de 19e-eeuwse archeologen hen herontdekten.

Staand op de 2000 jaar oude stenen van de Romeinse baden en een vinger in het warme mineraalwater dompelden, gaf een vleugje ontzag. Maar de ervaring van staan in Caerwent, uitkijkend vanaf de havenmuur om het eenmalige pad van de rivier de Severn te zien en de dalingen van de uitgedroogde Whirlyholes te vinden, hoewel niet spectaculair, had zijn eigen kracht. De wonderenlijst kan fungeren als decoder voor het landschap, geheimen onthullend in een onopvallende onderdoorgang, een objectloos veld, een gewoon kruispunt. Deze plaatsen kunnen lijken alsof ze geen geschiedenis hebben, maar eens waren ze opmerkelijk.

Niet iedereen heeft hetzelfde enthousiasme voor het verkennen van vervaagde voetpaden op het Engelse en het Welshe platteland die Evans doet. Hij weet dat. Maar hij had gelijk toen hij zei dat het allemaal de moeite waard zou zijn. Op de eerste avond dat ik hem ontmoette, voordat we naar de sites van Carn Cabal, Linn Liuan, of de Bone Well gingen, gingen we naar de Severn Bore.

Een boring is een getijdeverschijnsel - een vloed komt samen in een golf die tegen een stroom op een baai of rivier op stroomt. De vorm van de rivierbedding kanaliseert de vloed langs een pad dat zo snel versmalt dat het water stijgt in een golf die de rivier versnelt, zo snel als 13 mijl per uur op de Severn. Deze golven kunnen dramatisch zijn en surfers proberen ze stroomopwaarts te rijden. (In 2006 reed er eentje de boel in voor 7,2 mijl, destijds een wereldrecord.) De boring komt slechts een handvol keer per maand, zoals het al eeuwen doet, maar zelden met een kracht die het de moeite waard maakt om te bekijken. De meest krachtige boringen komen meestal rond de lente en herfst equinoxen; Evans en ik bezochten begin november voor een voorspelling die drie sterren op vijf zou hebben. Maar de herbergier in ons hotel, die ons op ons "saaie" avontuur goed had gewenst, zei dat de golven onvoorspelbaar zijn. Een voorspelde viersterrenboring kan overgaan in een gekwetter, een driesterren kan brullen als een rij motorfietsen op een bergweg.

De rivier de Severn slingert zich door het landschap in lange S-bochten, dus het is mogelijk om de boring meerdere keren te zien terwijl deze over de rivier stroomt. De eerste plaats waar we wachtten om het te zien, in de buurt van Bristol, de rivier wijd verspreid, en donkere modderbanken zaten laag in het water. In de verte gloeide het licht van de stad op en het vuurwerk van Guy Fawkes Night dook af en toe over het stille water.

Na een lange tijd hoorde ik een gebrul in de verte, als een gedempte vliegtuigmotor, die luider werd.

"Het is best eng, niet?" Zei Evans. "Zoals een tsunami."

We hoorden het geluid van het kabbelende water langs de kust onrustig worden. Dan - een onmiskenbare, redelijk grote golf die over het water vaart.

We renden stroomopwaarts en binnen een paar minuten stonden we in een bocht waar een pub Journey's "Do not Stop Believin" uitstraalde. "De boring naderde weer, deze keer als een lijn over de rivier getrokken, onmogelijk recht. De golf was hoger en sneller: daarvoor was de rivier vlak, zwart en glasachtig en toen, een moment later, drie of vier voet hoger, ruw en agressief. Het was alsof je in één keer naar twee verschillende landschappen keek, een reeks foto's voor en na elkaar aan elkaar gesplitst.

"Wil je zien of we het verder kunnen vangen?", Zei Evans.

We waren weer weg, zoals Arthur's mannen die het betoverde zwijn achtervolgen, duizelig en intentievol. We reden van een weg omzoomd met hagen, de rivier net aan de andere kant, smaller hier. Waar de weg zich van de rivier afboog, vonden we een voetpad naar een pauze in de bomen. Weer kwam een laag gebrom naar een crescendo.

Het voelde gevaarlijk, in de donkere nacht, door de modderige, koude rivier, te dicht bij een golf krachtig genoeg om iemand neer te slaan en weg te rukken.

"Het wordt steeds enger naarmate het luider wordt, de golven direct aan de rand, hakkend tegen dat ..." Evans zei, toen de boring om de hoek kwam, neerstortte tegen de bocht van het land waar we hadden gestaan, en zoomde stroomopwaarts in. Het water snelde de oever op en we allebei krabbelden terug van de rand voordat de golf ons naar binnen kon trekken. Het voelde gevaarlijk, in de donkere nacht, door de modderige, koude rivier, te dicht bij een golf krachtig genoeg om iemand neer te slaan en ruk ze weg.

Deze boring zou niet als een verrassing voor middeleeuwse mensen zijn gekomen. Veel van de Wonders of Britain waren bomen, rotsen en bronnen omdat die natuurlijke kenmerken het landschap domineerden. Reizen betekende lange reizen op wegen die ver weg van menselijke plaatsen leidden, of afhankelijk van de ritmes van de rivier. Ze zouden de getijden gevolgd hebben en weten wanneer de boring zou kunnen bezoeken, zelfs als het zwak was toen ze dachten dat het sterk zou zijn, brullend wanneer ze verwachtten dat het getemperd zou worden. Zoals alles wat wild is, kan het worden bestudeerd en beter bekend, maar het blijft in sommige opzichten onvoorspelbaar. Duizend jaar nadat de Wonders of Britain werden opgenomen, hebben ze nog steeds de kracht om te verrassen. Ik heb nog nooit zoiets gezien.