Op aarde zijn we gewend bliksemschoten naar beneden te zien schieten, in de richting van de grond. In de stratosfeer, de mesosfeer en de ionosfeer - ongeveer 31 tot 62 mijl boven stormwolken - breken sprites en andere zogenaamde Transient Luminous Events (TLE's) de andere kant op. De verblindende elektrische ontladingen gaan vaak gepaard met onweer, maar ze zijn niet echt bliksemsnel. Blauwe stralen en rode sprites vonkten als vuurwerk, schieten vuurpijlen hoger in de duisternis, en bengelende tentakels eronder. Elven zijn elektromagnetische pulsen die horizontaal flitsen en in milliseconden verdwijnen. (Hun naam is over het algemeen lager, maar het is technisch een fantastisch acroniem om "Emissies van licht en erg lage frequentie storingen als gevolg van elektromagnetische pulsbronnen" in te korten.)
Omdat ze zich zo snel en zo ver van ons manifesteren, zijn deze buitenaardse wezens van het weer ongebruikelijke waarnemingen op aarde - niet helemaal anders dan hun fantastische tegenhangers. Piloten meldden sommigen gedurende de 20e eeuw, maar het was pas in 1989 dat video-opnames - die per ongeluk tijdens een raketlancering werden gemaakt - die anekdotes ondersteunden. Dat bracht de NASA ertoe om andere banden nader te bekijken, waar ze een paar soortgelijke gebeurtenissen vonden.
Rode sprites die over Noordwest-Mexico vonkelen. NASA / Public DomainToch zijn deze spectaculaire uitbarstingen enigszins enigmatisch gebleven. Een zekere mate van mysterie blijft hangen in hun naam. De late geofysicus Davis Sentman gaf sprites hun naam in de jaren negentig en concludeerde dat ze ongrijpbaar en vluchtig waren, zoals die mythische bosbewoners.
De naam is blijven hangen en er zijn ook veel vragen opgehangen. "We weten niet hoe vaak deze bliksemsnelle verschijnselen optreden, of onder welke omstandigheden, of welk effect ze hebben op onze atmosfeer", zei Andreas Mogensen, een astronaut van het Europees ruimteagentschap, die op een missie van 2015 was opgestuurd om de verschijnselen te documenteren. Mogensen's reis omvatte een bliksembeeldproject genaamd Thor, naar de stekelige Noorse god van onweer en bliksem. Mogensen keerde terug naar de aarde met betoverende beelden van de knetterende actie.
Nu hopen wetenschappers op een plaats op de eerste rij te veel van het. Vorige week lanceerde SpaceX een reeks benodigdheden en apparatuur voor het International Space Station, inclusief de Atmosphere-Space Interactions Monitor (ASIM), die deze vrijdag wordt geïnstalleerd. Wanneer het actief is, verzamelt het gegevens over elfjes, sprites, jets en meer.
De onderzoekers hopen dat de camera's, sensoren en andere instrumenten van ASIM het mysterie van de natuurkunde en scheikunde achter deze gebeurtenissen zullen openen. "We weten niet echt wat binnen bliksem is. Het gebeurt zo snel en het is zo gevaarlijk, "vertelde Torsten Neubert, een onderzoeker aan de Technische Universiteit van Denemarken en de hoofdwetenschapper van ASIM, de BBC. Dit project zou een venster kunnen zijn, voegde hij eraan toe - en het is een landschap met een vrij magisch uitzicht.