Dit was op het hoogtepunt van de wereldwijde invloed van Spanje, wat ook wel de Siglo de Oro, de gouden eeuw van het land. Om de uitgestrekte gebieden die de Spaanse kroon over de hele wereld had veroverd beter te begrijpen en te beheersen, bestelde koning Philip II een onderzoek. Elke lokale beheerder moest een kaart terugsturen met daarin de grond die hij overzag.
De tientallen kaarten werden teruggestuurd naar Spanje. Maar onder hen ontdekte Manuel Morato-Moreno van de afdeling Grafische Engineering van de Universiteit van Sevilla een kleine set in tegenstelling tot de rest. De kaarten zijn gebaseerd op manieren om oude en nieuwe kaarten te maken, invloeden uit Europa en uit Midden-Amerika. Ze hebben de technieken die specifiek zijn voor gedrukte kaarten overgenomen en geïmiteerd, maar ze zijn allemaal met de hand getekend.
De burgemeester van Temascaltepec. Archivo General de Indias. Ministerio de Educación, Cultura y Deporte, Gobierno de EspañaHet is alsof een tijdschriftontwerper in de jaren negentig probeerde de stijl van een vroege website na te bootsen. (En dat moet zeker gebeurd zijn? Clue ons in als u het perfecte voorbeeld.) Alleen, deze kaarten hadden ook andere unieke kenmerken, getrokken uit de plaats waar ze zijn gemaakt. Ze vermengden de conventies van de Europese cartografie van de tijd met inheemse invloeden en eerdere Europese kaart- en illustratiefoto's.
Deze kaarten - zeven in totaal, gemaakt in 1579 en 1580- "vertonen een eigenaardige stijl", zegt Morato-Moreno, met een "dosis vindingrijkheid" die ongeëvenaard is in het hele, uitgebreide corpus van kaarten van Spaans Amerika in de 16e eeuw.
Morato-Moreno beschrijft de kaarten in een krant voor het tijdschrift Cartographica. Twee beschrijven de nederzetting van Ixcatlán, in een gebied dat vandaag de provincie Oaxaca is. De andere vijf zijn steden in de regio Temascaltepec, waar de Spanjaarden zilvermijnen openden, niet ver van Mexico-Stad. Het is niet zeker wie deze kaarten heeft gemaakt, hoewel geleerden denken dat een hoofdmagistraat, die verantwoordelijk is voor de enquête, verantwoordelijk kan zijn geweest voor de eerste twee en dat een reizende Spaanse schrijver de andere vijf.
De Ixcatlán-kaarten hebben een techniek aangenomen die populair is in gedrukte kaarten, waarbij een zwart-witkaart met inkt later wordt ingekleurd met verf. Allemaal gebruiken ze een uitbroedtechniek om diepte te creëren die kenmerkend is voor geëtste, afgedrukte kaarten. De kaarten herhalen ook dezelfde symbolen om kleine steden, grotere nederzettingen, bomen en andere kenmerken aan te geven, een andere techniek die op afgedrukte kaarten gebruikelijk zou zijn geweest. Barbara Mundy, een geleerde die eerder een subset van deze kaarten analyseerde, schreef dat ze meer lijken op landschapsafdrukken dan op kaarten. De Temascaltepec-kaarten gaan nog verder in de richting van het imiteren van gedrukte producten: ze zijn als een boek met elkaar verbonden.
De kaart van Texcaltitlán, met een te groot hert en kleine figuren van inheemse volkeren, probeert meer te doen dan praktische geografie te documenteren. De figuren zijn evenveel artistieke bloeit als stukjes belangrijke informatie. Ze zijn bedoeld om diepte te creëren en mogelijk om de middelste afstand en de voorgrond te verlevendigen, "schrijft Morato-Moreno. In de linkerbenedenhoek van de kaart heeft de kunstenaar Mexico City toegevoegd. Als de kaart op schaal was getekend, of met het oog op geografische nauwkeurigheid (zoals sommige van de kaarten waren), zou Mexico-stad nooit zijn opgenomen. Maar de poëtische en politieke doelstellingen van de kaartenmaker reikten verder dan de navigatie. De kaart probeert het belang van Texcaltitlán te laten zien door de economische band met de belangrijkste stad in dit deel van de wereld te benadrukken, vanuit het perspectief van Spanje, tenminste.
De stad Texcaltitlán. Archivo General de Indias. Ministerio de Educación, Cultura y Deporte, Gobierno de EspañaDe kaart van Tuzantla is opmerkelijk om een andere reden. Het communiceert economische informatie door de beelden van lommerrijke bomen: bananen waren een belangrijke hulpbronnen in het gebied. De rivier die door de kaart stroomt, heeft ook ongewone details. Het water stroomt met draaikolken en kronkels. Deze manier om water te representeren was geen conventie van Europese gedrukte kaarten, maar eerder van inheemse cartografie.
"Deze inheemse conventies in coëxistentie met Europese cartografische praktijken suggereren een poging tot accommodatie tussen de twee cartografische modi", schrijft Morato-Moreno. "De auteurs van deze kaarten hebben mogelijk onbewust gemengde Europese en inheemse conventies."
Deze opvallende kaarten zijn een product van een specifieke tijd en plaats, waarin oude en nieuwe invloeden, technologieën en technieken samen zijn verwikkeld in unieke representaties van geografie. Grappig genoeg, zoals Morato-Moreno opmerkt, probeerden de eerste gedrukte kaarten handgetekende kaarten te imiteren. Deze 16e-eeuwse kaarten hebben deze invloed omgedraaid, gebruik makend van de conventies van Europese gedrukte kaarten en inheemse methoden om de geografie te vertegenwoordigen. "Ze zijn een hybride product", zegt Morato-Moreno. Er is niets precies zoals ze daarvoor of sindsdien.