De oude Meso-Amerikaanse stad die kopieën van zichzelf voortbrengt

Het oude Izapa-koninkrijk, gelegen in het zuidelijke deel van het huidige Mexico, strekte zich uit over 170 vierkante mijl, zodat landelijke dorpsbewoners die probeerden te proeven van het stadsleven in de hoofdstad een flinke vlucht voor zich hadden. Maar het blijkt dat degenen die aan de rand van de stad woonden, een gevoel voor de stad hadden. Nieuw onderzoek laat zien dat het koninkrijk - dat piekte vanaf 700 voor Christus - een hoogtepunt bereikte. tot 100 voor Christus, ergens tussen de Olmeken en de Maya's, bestond uit meer dan de hoofdstad, ook bekend als Izapa. Het pocht ongeveer 40 satelliet nederzettingen, die elk opzettelijk gemodelleerd naar het imago van de hoofdstad.

Het onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Oudheid, laat voor de eerste keer zien dat er meer was in het koninkrijk dan in de centrale stad. Hoewel de studie Izapa 'de grootste en bekendste pre-Spaanse stad in het laaglandgebied van de Stille Zuidzee in het zuiden van Meso-Amerika' noemt, waren de voorstedelijke regio's bijna allemaal genegeerd, met uitzondering van een aantal onvolledige, zij het nauwkeurige kaarten. "Geen koninkrijk, geen staat, geen staat", op enkele uitzonderingen na, "is slechts een hoofdstad", zegt Robert M. Rosenswig, een archeoloog aan de Staatsuniversiteit van New York in Albany en co-auteur van het onderzoek. "Ik wist dat er andere centra in de buurt zouden zijn."

Om die centra te vinden, gebruikten de onderzoekers lidar-technologie, die lasers gebruikt die vanaf een straal naar beneden werden gestraald en teruggekaatst naar een klein vlak om door dichte begroeiing heen te kijken naar de landvormen en structuren eronder. Omdat lidar zelfs door de meest gevaarlijke en ondoordringbare jungle kan worden gebruikt, zegt Rosenswig dat de technologie "explodeert" onder archeologen, in Meso-Amerika en daarbuiten. Nu verzamelen ze hoeveelheden gegevens zonder een voet op een site te zetten.

De vulkaan Tajumulco heeft de inwoners van Izapa hun uniforme culturele identiteit gegeven. Raúl Arias / CC BY 2.0

Maar die gegevens alleen verklaren niet precies wat een heuvel onder de jungle van de jungle eigenlijk is. Rosenswig zegt dat het team maanden doorbracht met het bezoeken van elke heuvel die hun lidar had gedocumenteerd, en met datering van keramische scherven gevonden op locaties om te bepalen of de nederzettingen op hetzelfde moment als de hoofdstad bezet waren. Ze vonden ongeveer 40 locaties en zagen dat ze allemaal waren aangelegd, net als de stad Izapa. Samen vormen ze wat de onderzoekers het 'Izapa-patroon' noemen.

Volgens het patroon had elke nederzetting een piramide aan het noordelijke uiteinde - waarschijnlijk de plaats van rituelen en ceremonies - en een plein in het zuiden. Dit betekent dat iedereen in het hele koninkrijk hetzelfde zou hebben gezien in het noorden: de vulkanen Tacaná en Tajumulco die de lokale piramide uitlijsten. Deze bevindingen onthullen meer dan de schaal van Izapa, maar tonen ook een culturele eenheid aan die over grote afstanden aanhield. Het vulkanische beeld "geeft koninkrijks rituelen aan die fysiek zijn gestructureerd door de gebouwde omgeving", schrijven de onderzoekers, die "de politieke en sociale hiërarchie versterkten door kosmologische associatie."

Izapa is niet het enige oude koninkrijk dat zichzelf overal in zijn domein repliceert. El Ujuxte, in Guatemala, vertoont een vergelijkbare interne consistentie, maar met verschillende eigen patronen. Rosenswig tekent een parallel tussen deze Meso-Amerikaanse samenlevingen en Christian Europe, waar katholieke sites in lay-out op elkaar lijken (maar verschillen van protestantse sites bijvoorbeeld). Dus het Izapa-patroon is misschien geen anomalie, maar Rosenswig had het ook niet verwacht. Het is gewoon dat bijna niemand had gekeken.