Hoe de natuur oncellige sferische keien creëert / bollen

Grote rotsblokken in de vorm van bijna perfecte bollen zijn te vinden op een handvol plaatsen over de hele wereld. Deze vreemde orbs bevinden zich te midden van steile, zanderige landschappen en verstrooien toeschouwers al eeuwen. Sommige zijn zo prachtig rond dat ze de natuur lijken te trotseren, wat heeft geleid tot wilde speculatie over hun oorsprong: Oude goden? Vreemde eieren? Bewijs van reuzen?

Sterker nog, bolvormige rotsblokken worden gevormd gedurende miljoenen of zelfs miljarden jaren door een natuurlijk maar lang niet begrepen geologisch fenomeen dat we concretie noemen. Het concretieproces vindt plaats wanneer sediment dat nog niet tot rots verhard is, zich rond een soort harde kern verzamelt, zoals een fossiel of schil, en dan samen bindt met een cementerend mineraal zoals calciet. Een natuurlijk beton vormt zich vervolgens in de ruimte tussen sedimentkorrels, waarbij de zandlagen rond de kern worden samengebonden, vaak in een bolvorm.

Deze ballen van gebonden sediment kunnen later worden ingebed in een rots van een andere samenstelling, zoals zandsteen of schalie. Maar omdat het gecementeerde materiaal vaak harder is en beter bestand tegen weersinvloeden dan de gastrots, wordt de omringende rots in miljoenen jaren weggeërodeerd, waardoor alleen de concretie bloot komt te staan, als een buitenaardse bol staat op zichzelf.

Natuurlijk voorkomende ballen van steen kunnen drastisch variëren in grootte. In de "vallei van de ballen", of de Torysh-vallei in West-Kazachstan, is een gedeelte van een semi-woestijnlandschap bedekt met concreties, van kleine knikkers tot enorme rotsblokken die bijna zo groot zijn als een auto. De grotere concreties zijn nog steeds afkomstig van een kleine kern zoals een schaal, blad, fossiel of zeeskelsteen. Maar als de omstandigheden precies goed zijn, kan het bindende fenomeen zich voordoen gedurende extra lange perioden, wat resulteert in gigantische bollen die soms "kanonskogelconcreties" worden genoemd.

Enkele van de grootste voorbeelden zijn te vinden in Rock City, onderdeel van een Kansas State Park met bijna 200 grote zandsteenconcreties (beweerd de grootste dergelijke verzameling op aarde te zijn). Hier zijn de ongeveer bolvormige rotsblokken uitgegroeid tot bijna 30 voet.

Voordat geologen het concretion-fenomeen begrepen, leidde dit opmerkelijk ronde gesteente tot een aantal theorieën en legendes over verschillende culturen. Volgens de lokale Maori-kennis zijn de Moeraki-keien aan de Otago-kust van het Zuidereiland van Nieuw-Zeeland lang geleden de overblijfselen van een legendarische schipbreuk. Zoals het verhaal gaat, een kano genaamd de Arai-Te-Uru gesloopt op de kust na terugkeer van een reis naar een mythisch land om aardappels en kalebassen te verzamelen, en de manden met goederen veranderden op magische wijze in rotsblokken verzameld aan de kust.

In de Australische Outback is een oogst van iconische concreties bekend als de Devils Marbles, of Karlu Karlu (die zich letterlijk vertaalt naar "ronde rotsblokken"), verbonden met een verscheidenheid aan oude legendes, en ze hebben grote spirituele betekenis voor veel van de Aboriginals volkeren. Veel van deze verhalen worden generaties lang doorgegeven en gezegd geheim gehouden te worden voor niet-Aboriginal bezoekers.

Mysterieuze rockballen hebben niet verwonderlijk meer dan één buitenaardse samenzweringstheorie geïnspireerd door de jaren heen. De zeldzame geologische make-up van de piepkleine, extreem harde, 3 miljard jaar oude Klerksdorp-sferen in Zuid-Afrika leidde ertoe dat sommigen beweren dat ze producten van een andere planeet moeten zijn, misschien zelfs bewijs van aliens uit de oudheid. De waarheid, hoewel spirituele magie of buitenaards leven ontbreekt, is niet minder heerlijk. Deze natuurlijke sferen zijn heel erg een aards wonder, gewoon een nieuw elan op de mouw van moeder natuur.